De Morgen: Noodlanding dreigt voor aanbesteding F-16-opvolger

Defensiespecialist Veli Yüksel van CD&V sluit niet langer uit dat de aanbestedingsprocedure voor de opvolger van de F-16 op niets uitdraait, nu de regering naast de F-35- en Eurofighter-offertes ook het officieuze Franse Rafale-bod onderzoekt. 'Het spel kan in oktober weer openliggen.'

CD&V-Kamerlid Veli Yüksel, lid van de commissie landsverdediging, noemt de beslissing van het kernkabinet om het oordeel over de aankoop van 34 gevechtsvliegtuigen over de zomer te tillen een 'goede zaak'. "We moeten nu alle opties grondig onderzoeken, waaronder het Franse voorstel en de levensduurverlenging", zegt hij. "Het is niet zo dat de F-16's morgen uit de lucht vallen."

Opvallend: Yüksel houdt er als lid van de meerderheid ernstig rekening mee dat de huidige aanbestedingsprocedure voor de F-16-opvolger uitdooft zonder politiek verdict. "De offertes voor de F-35 en Eurofighter in de officiële openbare aanbesteding zijn geldig tot 14 oktober - toevallig de dag van de gemeenteraadsverkiezingen. In zo'n openbare aanbesteding is de regering niet verplicht aan te besteden. Als het kabinet tegen dan niet kan kiezen moet men enkel motiveren waarom. Dan kan het hele spel weer openliggen."

Handelsconflict met VS

Bij N-VA, de partij van defensieminister Steven Vandeput, is er geen begrip voor de huidige gang van zaken. Binnen de partij leeft sterk de indruk dat het uitstel een gevolg is van gelobby door Dassault,

producent van de Rafale, bij de MR van premier Charles Michel. Karolien Grosemans, voorzitter van de Kamercommissie landsverdediging, sprak zaterdag in het Belang van Limburg zelfs boos van 'onderhandse koehandel'.

Volgens Yüksel is vooral de geopolitieke situatie een gamechanger geworden. "Moeten we de F-35 kopen als er een handelsconflict met de VS aankomt dat nefaste gevolgen kan hebben voor onze economie? Of de Eurofighter, als dat concern gedragen wordt door een bedrijf (BAE, MR) dat door de brexit buiten de EU komt te liggen? Dat zijn niet zomaar kleine dingen."

Yüksel staat met deze visie niet alleen binnen de federale meerderheid. Kamerlid Tim Vandenput, defensiespecialist voor Open Vld: "Trump en de brexit maakten dit dossier complexer. Defensie verdient het toestel dat inzake prijs en kwaliteit het best scoort, maar ik kan me moeilijk voorstellen dat onze publieke opinie vandaag zou aanvaarden dat we een VS-toestel kopen terwijl er op onze producten importtaksen worden geheven."

Yüksel trekt ook de kwaliteit van het huidige aanbod in vraag. "Nu een toestel 'uit de toonzaal' kopen is noch voor defensie noch voor onze industrie een goede zaak. Ik bepleit een aanpak waarbij we op lange termijn participeren in de ontwikkeling van een nieuw Europees gevechtsvliegtuig en zo veel mogelijk uit de brand kunnen slepen voor onze industrie. Liever een goede beslissing later dan een halve nu."

Bij de oppositie spreekt Groen-defensiespecialist Wouter De Vriendt van een 'complete afgang' voor defensieminister Vandeput. "Nu de Rafale er opnieuw bijgehaald wordt kan een objectieve vergelijking niet meer mogelijk. Wij vrezen dat dit de deur openzet voor achterkamertjespolitiek." De Vriendt eist een dringende bijeenkomst van de commissie legeraankopen. "De laatste keer dat het F-16-dossier er met technische details werd besproken, dateert van 7 maart 2017."

Lees het artikel van Maarten Rabaey op de site van De Morgen.